ในตำรายาไทยบอกว่า การเก็บบัวบกมาใช้ ควรถอนเอาทั้งต้นและรากมาด้วย ถ้าจะให้สรรพคุณดีที่สุดควรใช้ผักหนอกขมที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ การทำให้แห้งไม่ควรเอาไปตากแดด เพราะจะทำให้สูญเสียตัวยาซึ่งอยู่ในน้ำมันหอมระเหย ควรผึ่งลมไว้ในที่ร่ม เมื่อยาแห้งใส่ขวดปิดฝาให้สนิท
ตำรับยาบำรุงร่างกาย บำรุงสายตา บำรุงความจำ
ตำรับที่ 1 บัวบกตากแห้ง 2 ส่วน พริกไทย 1 ส่วน บดเป็นผง กินก่อนนอน ครั้งละครึ่งช้อนชากับน้ำร้อน หรือกินกับน้ำผึ้งหรือน้ำอ้อย
ตำรับที่ 2 บัวบกตากแห้งบดผง ผสมน้ำผึ้งหรือน้ำอ้อย ทำเป็นลูกกลอนเท่าผลมะแว้ง กินครั้งละ 2 เม็ดเช้า เย็น
ตำรับที่ 3 เอาบัวบกมาทั้งราก ต้น ใบ 2-3 ต้น นำมาบดรับประทานกับน้ำร้อน หรืออาจผสมน้ำผึ้งลงไปด้วย
ตำรับที่ 4 บัวบกผงแห้งนำไปบรรจุในแคปซูลประมาณ 500 มก. กินเพื่อบำรุงสุขภาพทั่วไปครั้งละ 1 แคปซูล วันละ 2 เวลา หลังอาหาร เด็กลดลงตามสัดส่วน
ยาแก้ช้ำในและร้อนใน บัวบกสด 1 กำมือ หรือ 1 แก้ว เอาบัวบกมายัดใส่แก้วพอแน่นในแก้วได้ 1 แก้ว ตำให้ละเอียด เติมน้ำ 1 แก้ว คนให้เข้ากันกรองและคั้นเอาแต่น้ำปรุงรสด้วยน้ำตาลหรือเกลือ กินครั้งละ 1 แก้ววันละ 3 ครั้งก่อนอาหาร กินประมาณ 5-7 วันให้หยุดไปอีก 5-7 วันแล้วจึงเริ่มกินได้อีก
ข้อควรระวัง คือ บัวบกเป็นยาเย็นและมีการสะสมได้ทำให้หนาว ดังนั้นไม่ควรกินทีละเยอะ ๆ ทุกวัน อย่างกรณีที่กินเป็นกำ ๆ จะต้องกิน ๆ หยุด ๆ ไม่กินติดต่อกันทุกวัน ถ้ากินสด ๆ ทุกวันควรกินแต่น้อย ๆ ประมาณ 3-6 ใบก็พอ คนที่อ่อนเพลียหรือร่างกายอ่อนแอมากไม่ควรกิน ถ้ากินแล้วมีอาการเวียนหัว ปวดหัว ใจสั่นหรือเต้นผิดปกติ หน้าแดง คันผิวหนัง ท้องร่วงคล้ายเป็นบิด แสดงว่าแพ้ยาหรือกินยามากเกินไป ให้หยุดกินทันที คนที่ม้ามเย็นพร่องมีอาการท้องอืดแน่นเป็นประจำไม่ควรกิน ผู้ป่วยที่ได้รับยาเบาหวาน ยารักษาคอเลสเตอรอลไม่ควรกินเพราะจะทำให้ผลของยาลดลง คนที่กินยาแก้แพ้ ยากันชัก ยานอนหลับ ไม่ควรกิน เพราะจะไปเสริมฤทธิ์ทำให้ง่วงมากขึ้น คนท้องหรือหญิงที่ให้นมบุตรไม่ควรกิน
ผลการวิจัยบัวบกเมื่อเทียบกับแปะก๊วยได้ผลเหมือนกัน แต่แปะก๊วยมีการทำวิจัยไปเป็นข้อมูลสนับสนุนการขายในตลาดโลกจึงมีการทำวิจัยมากกว่า ดังนั้นสังคมไทยจะต้องส่งเสริมให้คนไทยกลับมากินพืชผักสมุนไพรอย่างเข้าใจ มิใช่ทำ
เพื่อการค้าเพียงอย่างเดียว เพราะเดี๋ยวนี้งานวิจัยสมุนไพรต่าง ๆ ที่ออกมาล้วนจดสิทธิบัตรเพื่อการขาย แต่การส่งเสริมว่ากินพืชผักสมุนไพรอย่างไร เช่น กินบัวบกได้วันละกี่ใบ คนไทยยังไม่เข้าใจ
เพื่อการค้าเพียงอย่างเดียว เพราะเดี๋ยวนี้งานวิจัยสมุนไพรต่าง ๆ ที่ออกมาล้วนจดสิทธิบัตรเพื่อการขาย แต่การส่งเสริมว่ากินพืชผักสมุนไพรอย่างไร เช่น กินบัวบกได้วันละกี่ใบ คนไทยยังไม่เข้าใจ
ท้ายนี้ต้องบอกว่า “บัวบก” เป็นพืชที่มีสรรพคุณมากมาย ดังนั้นคงไม่ต้องรอให้อกหัก ช้ำใน ก่อนแล้วจึงค่อยกิน
ที่มา : นพดล อุ่นตา
กดถูกใจ (Like) ติดตามข่าวสารจาก สวัสดี